Kütahya’nın Çavdarhisar ilçesindeki Aizanoi Antik Kenti’nde Roma dönemine ait şadırvan benzeri çeşme kalıntısı gün ışığına çıkarıldı.
UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi’ne 2012’de dahil edilen, Anadolu’daki en iyi korunmuş Zeus Tapınağı’na ev sahipliği yapan antik kentteki kazıların bu yılki bölümü, Cumhurbaşkanlığı kararıyla 17 Ağustos’tan bu yana Kütahya Valiliğinin desteğiyle, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi (DPÜ) tarafından Halk Yatırım ile Gürok Turizm ve Madencilik sponsorluğunda sürdürülüyor.
DPÜ Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü ve Kazı Başkanı Prof. Dr. Gökhan Coşkun, Aizanoi’de 2022 yılı çalışmaları kapsamında agora (çarşı), Penkalas Çayı (Koca Çay) ve tiyatroda çalışma yürüttüklerini söyledi.
Agorada geçen yıl bulunan Zeus Tapınağı’nın anıtsal giriş kapısının merdiven yapısının tamamen ortaya çıkarıldığını belirten Coşkun, “Bu merdivenin hemen önünde yani agoranın avlusunda, avluya ait mermer döşemeler de gün yüzüne çıkarılmaya başlandı.” dedi.
Coşkun, agorada elde edilen bulguların antik kentin geçmişine ışık tutacağını vurguladı.
Ayrıca, agorada antik döneme ait yeni dükkan kalıntılarına ulaşıldığını dile getiren Coşkun, şöyle devam etti:
“Antik dönemdeki diğer tüm kentler gibi Aizanoi’nin de kalbi agorada atıyordu. Aizanoi’nin çarşısını şöyle hayal etmeliyiz: Ortada yaklaşık 95 metre uzunluğunda kareye yakın üstü açık bir avlu var. Bu avlunun zemini şu ana kadar açtığımız bütün alanlarda büyük boyutlu mermer, plaka taşlarla döşenmiş ve kaplanmış vaziyette. Geçen sene yaptığımız kazılarda agoranın güneyindeki 4 dükkanı açığa çıkarmıştık. Bu yıl ise agoranın doğusunda da tıpkı güneyinde olduğu gibi sıralı dükkanların olduğunu tespit ettik.”
Dükkanlardan birinin açığa çıkarıldığını anlatan Coşkun, tespit edilen diğer dükkanların da yan yana sıralanmış olduğu bilgisini verdi.
Bu kazı sezonunun en önemli bulgularından birinin ise yaklaşık 2 bin yıllık çeşme olduğunu aktaran Coşkun, şunları kaydetti:
“Kalıntılar, agoranın avlusunun kuzeydoğu köşesinde açığa çıkardığımız yuvarlak planlı bir nymphaion (çeşme) yapısına ait. Bu tarz mimari kalıntılar arkeolojik kazılarda sürekli karşılaşılabilen buluntular değil. Bu sebeple de gerçekten bulduğumuzda çok sevindik ve çok heyecanlandık. Bu çeşmenin su geliri ortasında yer alıyor. Merkezindeki kanaldan su geliyor. Bir havuz gibi hayal edelim. Günümüzdeki şadırvanlara biraz benzetebiliriz.”
Antik dönemde gün boyu agorayı ziyaret eden ve burada ticaret yapan insanların bu çeşmeden faydalandığını bildiren Coşkun, mermerden yuvarlak havuz şeklinde yapılan çeşmenin ortasındaki bir kanaldan su geldiğini, havuzun taşmasını önleyen tahliye kanalının da bulunduğunu belirtti.
Prof. Dr. Coşkun, yuvarlak planlı 5 metre 20 santimetrelik çapa sahip böylesine bir yapının Aizanoi’de bugüne kadar ilk kez bulunduğunu, Anadolu’da benzer örneğinin Burdur’daki Kibyra Antik Kenti’nde olduğunu sözlerine ekledi.
